Nawierzchnia asfaltowa — jej charakterystyka i zastosowanie

Nawierzchnie asfaltowe są fundamentem infrastruktury drogowej na całym świecie. Ich klasyczna wersja to sprawdzone rozwiązanie, które charakteryzuje się wysoką trwałością, elastycznością oraz zdolnością do redukcji hałasu. Odpowiednio wykonane zapewniają wygodne i przede wszystkim bezpieczne podróżowanie samochodami. W artykule poniżej omówimy, czym dokładnie jest nawierzchnia asfaltowa, jakie powinna mieć właściwości i jakie materiały stosowane są do jej produkcji.

Rodzaje nawierzchni asfaltowych

Nawierzchnie asfaltowe można podzielić na kilka typów, w zależności od różnych czynników. Najważniejszy podział to jednak ten ze względu na ich odkształcanie się. W jego myśl wyróżniamy:

• Nawierzchnie sztywne –charakteryzują się wysoką odpornością na odkształcenia, dzięki czemu są stosowane na drogach o dużym natężeniu ruchu. Do ich produkcji wykorzystuje się beton asfaltowy o wysokim module sztywności.
• Nawierzchnie półsztywne – to nawierzchnie, które wykonane są na podbudowie z betonu.
• Nawierzchnie podatne – które są najczęściej spotykanymi. Ich struktura wpływa na to, że z czasem odkształcają się plastycznie pod wpływem obciążeń, których doświadczają.

Podział ze względu na użytą mieszankę mineralno-asfaltową

Nawierzchnie asfaltowe mogą być również podzielone ze względu na rodzaj zastosowanej mieszanki mineralno-asfaltowej. Najbardziej popularnym typem jest beton asfaltowy (AC), który składa się z mieszanki kruszywa i asfaltu. W zależności od potrzeb stosuje się także beton asfaltowy o wysokim module sztywności (AC-WMS), który jest bardziej odporny na dynamiczne obciążenia​. Innym typem jest mastyks grysowy (SMA), który charakteryzuje się większą zawartością grysu, który zwiększa odporność na deformacje nawierzchni. Wymienić należy także asfalt lany (MA), który jest używany w miejscach o specyficznych wymaganiach, takich jak mosty, gdzie konieczna jest większa odporność na działanie czynników atmosferycznych​.

Jakie właściwości musi wykazywać dobra nawierzchnia asfaltowa?

Dobra nawierzchnia asfaltowa musi spełniać szereg wytycznych, które są określone odgórnie. Dopasowanie się do nich zapewnia to, że jest ona trwała, bezpieczna i komfortowa podczas poruszania się po niej. Drogi asfaltowe powinny:

• Być odporne na odkształcenia – takie jak np. koleinowanie, które powstają pod wpływem dużych obciążeń. Jest to szczególnie ważne w przypadku dróg o dużym natężeniu ruchu.
• Być odporne na pękanie – spowodowane przede wszystkim zmianami temperatury.
• Charakteryzować się właściwą przyczepnością – która minimalizuje ryzyko poślizgu, zwłaszcza w warunkach mokrych lub zimowych. Zapewnia się ją poprzez wysoką szorstkość dzięki zastosowaniu odpowiednich emulsji asfaltowych.
• Redukować hałas – zwłaszcza obecnie, przy stale rosnącym ruchu pojazdów.

Z czego składa się nawierzchnia asfaltowa

Nawierzchnia składa się z trzech warstw asfaltu, pod którymi znajduje się wzmocnione podłoże. Razem tworzą one trwałą i wytrzymałą strukturę drogową. W jej skład wchodzą:

• Warstwa ścieralna – jest wierzchnią warstwą zapewniającą przyczepność.
• Warstwa wiążąca – spaja warstwę ścieralną z podbudową, przenosząc obciążenia na tę drugą.
• Podbudowa –pełni rolę stabilizującą, przenosząc obciążenia na wzmocnione podłoże, które stanowi fundament całej konstrukcji.

Proces produkcyjny nawierzchni drogowych

Wykonanie nawierzchni asfaltowej rozpoczyna się od przygotowania odpowiednich mieszanek mineralno-asfaltowych. Na początku dobiera się odpowiednie kruszywa, lepiszcze asfaltowe oraz dodatki modyfikujące. Następnie, składniki te są mieszane w specjalnych węzłach produkcyjnych, gdzie podgrzewa się je do odpowiedniej temperatury. Gotową mieszankę transportuje się na miejsce budowy, gdzie za pomocą rozściełaczy jest równomiernie rozprowadzana i zagęszczana.

Nawierzchnia bitumiczna a asfaltowa — różnice

Nawierzchnia bitumiczna i asfaltowa są często mylone, ale istnieją między nimi istotne różnice. Nawierzchnia bitumiczna odnosi się do wszelkiego rodzaju powierzchni drogowych, które zawierają bitum jako główny składnik wiążący. Jest to mieszanina różnych substancji organicznych, które są produktem ubocznym procesu rafinacji ropy naftowej i mogą obejmować asfalty, smoły oraz inne pochodne.

Z kolei nawierzchnia asfaltowa jest specyficznym rodzajem nawierzchni bitumicznej. Jej głównym składnikiem wiążącym jest asfalt, będący najczystszą formą bitumu. Produkt ten jest szczególnie ceniony za swoją elastyczność i odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Dzięki temu nawierzchnia ta jest trwała, mało podatna na pękanie oraz efektywnie redukująca hałas.

Podsumowanie

Nawierzchnie asfaltowe są jednym z najważniejszych elementów infrastruktury drogowej. Cenione są za swoją trwałość, elastyczność i zdolność do redukcji hałasu. Różne ich typy są dopasowywane do specyficznych warunków drogowych, co pozwala na szerokie ich zastosowanie. Dobra nawierzchnia to taka, którą cechuje odporność na odkształcenia, pękanie oraz działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych.